Türkiye'nin tarımsal ihracatı hızla artarken, bazı ürünlerin geri dönüşü de kaçınılmaz oluyor. Tarım ve Orman Bakanlığı, bu durumu yakından takip ediyor ve ürünlerin güvenliğini sağlamak için sıkı denetimler gerçekleştiriyor. Ürünlerin ihracat öncesi ve sonrası denetimlerinde, pestisit kalıntıları başta olmak üzere, birçok faktör kontrol ediliyor. Denetimler, hasat öncesi üretim alanlarından, ihracat öncesi tesislere kadar tüm aşamaları kapsıyor. 2021-2023 yılları arasında 250 bin numune analiz edildi ve pestisit kalıntı oranında %35 azalma sağlandı. Bu azalma, Avrupa Birliği Gıda ve Yemde Hızlı Alarm Sistemi (RASFF) bildirimlerinde de %54'lük bir düşüşe yansıdı. Bakanlık, AB mevzuatını dikkate alarak kendi mevzuatını da sürekli güncelliyor.

Pestisit Kalıntıları ve Denetimler

Pestisit kalıntısı tespiti için yapılan analizlerde, bir numunede 400-800 arasında etken madde aranıyor. Mevzuata uygun olmayan düzeyde pestisit kalıntısı tespiti veya tavsiye dışı kullanım belirlenmesi durumunda üretici ve işletmelere idari yaptırımlar uygulanıyor. Ürünlerin geri dönüş nedenleri sadece pestisit kalıntıları ile sınırlı değil. Aflatoksin, okratoksin ve kükürt dioksit gibi faktörler de geri dönüşlere neden olabiliyor. Özellikle Rusya'dan gelen bitki sağlığı kontrolleri nedeniyle, bazı taze meyve ve sebzeler geri gönderilebiliyor. Bu durum, ihracat süreçlerinde dikkat edilmesi gereken önemli bir noktadır. Bakanlık, tüm bu süreçleri yakından izliyor ve gerekli önlemleri alıyor.

Geri Dönen Ürünlerin Kontrolü ve İmhası

İhracat aşamasında geri gönderilen ürünler, Bakanlık tarafından %100 resmi kontrole tabi tutuluyor. İlgili gümrük müdürlüklerinin talebi üzerine, il tarım ve orman müdürlükleri gerekli kontrolleri yapıyor. Ürünün bozulma, küflenme veya böceklenme gibi sorunları olup olmadığı inceleniyor. Kontroller sonucunda mevzuata uygun olmayan ürünler imha ediliyor. Bu süreçte, ürünlerin ülkeye girişine, başka bir ülkeye gönderilmesine veya başka bir şekilde değerlendirilmesine izin verilmiyor. Bu sayede tüketici sağlığı korunuyor ve ihracat kalitesi güvence altına alınıyor. Organik tarım yapan üreticiler de düzenli olarak denetleniyor.

RASFF Bildirimleri ve İzlenebilirlik

Türkiye'nin ihracat yaptığı 200'den fazla ülke bulunmaktadır. RASFF bildirimleri, "ulusal temas noktaları" tarafından takip ediliyor. Gelen bildirimler hızla inceleniyor ve hatanın kaynağı tespit edilmeye çalışılıyor. Her bir bildirim için ayrı takip ve izlenebilirlik denetimleri yapılıyor ve ilgili ürünlere yönelik resmi kontroller artırılıyor. Geçen yıl 4,6 milyon ton taze meyve ve sebzeden sadece 6 bin tonu geri döndü. Bu oran, toplam ihracatın %0,19'unu oluşturuyor. Bu veriler, Türkiye'nin ihracat süreçlerindeki güvenilirliğini göstermektedir.